EEN paginakop
CBT-E*
CBT-E* (volwassenen)
CBT-E* (volwassenen)
Cognitieve gedragstherapie, of CGT, is op dit moment de meest onderzochte en effectief gebleken behandelmethode voor volwassenen met een eetstoornis.
CBT-E (cognitive behavioral therapy - enhanced) is een vorm van CGT die geschikt is voor de behandeling van alle eetstoornissen (Fairburn, 2008) en is het basisbehandelmodel binnen het netwerk eetstoornis experts. Deze therapie gaat ervan uit dat de verschillen tussen de diverse eetstoornissen klein zijn en de overeenkomsten groot. De methodiek is gericht op de centrale instandhoudende mechanismen.
Effectiviteit
Een effectiviteitsonderzoek in Nederland inzake de behandeling met CBT-E is recent gepubliceerd (de Jong, 2020) en versterkt het internationale bewijs voor de effectiviteit van CBT-E (de Jong, Schoorl & Hoek, 2019). Deze behandeling richt zich met name op de belangrijkste in stand houdende factoren van de eetstoornis. Een van deze factoren is de overwaardering van lichaamsvormen en gewicht. Wanneer hier sprake van is, wordt het zelfbeeld vooral bepaald door lichaamsvormen en het getal op de weegschaal.
Doel
Een belangrijk doel van CBT-E is het stimuleren van andere belangrijke terreinen die bepalend voor het zelfbeeld zijn (denk aan hobbies, relaties, werk ed). De behandeling is toegespitst op de specifieke eetklachten en behoeften van de patient en het leren begrijpen van het eetprobleem en hoe dit eetprobleem in stand gehouden wordt. Patient en behandelaar zullen samen werken als een team om de eetproblemen te overwinnen. Ook belangrijke anderen worden nauw bij de therapie betrokken. In CBT-E wordt er tussen de sessies door gewerkt met opdrachten ook wel vervolgstappen genoemd die erg belangrijk zijn om zoveel mogelijk uit de behandeling te halen.
In de basis is CBT-E een individuele behandeling en bestaat bij een normaal gewicht uit 20 sessies in 20 weken en wanneer er sprake is van ondergewicht uit 40 sessies in 40 weken. In de eerste fase van de behandeling zijn de sessies 2 keer per week.
Behandeling wordt, vanuit hetzelfde behandelmodel, geïntensiveerd naar deeltijd behandeling of klinische behandeling wanneer wordt ingeschat (door de behandelaar in samenspraak met de patient) dat extra begeleiding nodig is om het problematische eetgedrag te kunnen doorbreken. Als onderdeel van het meer intensieve behandelaanbod wordt binnen het netwerk eetstoornis experts ook psychomotore therapie aangeboden en voedingsmanagement door diëtisten. CBT-E is ontwikkeld voor volwassenen maar er worden inmiddels ook goede resultaten geboekt bij jeugdigen vanaf een leeftijd van 12 jaar (Dalle Grave et al., 2019; Le Grange et al., 2020; Calugi et al., 2019).
Wanneer sprake is van een zeer zorgelijke lichamelijke conditie wordt CBT-E voorafgegaan door een opname met als belangrijkste doel stabilisatie en het zetten van de eerste stappen in het herstel van de voedingstoestand. Wanneer opname niet noodzakelijk is, is het belangrijkste doel van fase 0 het leren begrijpen hoe de eetstoornis in stand gehouden wordt en samen met de behandelaar doelen opstellen.
Fase 1:
Inzicht verkrijgen in eetstoornispatronen + (verder) herstel van voedingstoestand
Fase 2:
Met behandelaar, patiënt en belangrijke anderen uit het sociale netwerk van de patient wordt er geëvalueerd en besproken wat de belangrijkste in stand houdende factoren van de eetstoornis zijn om aan te pakken in fase 3 van de behandeling
Fase 3:
Behandeling van de instandhoudende factoren
Fase 4:
Terugvalpreventie